Mỗi năm, ngày 22/5 được Liên Hợp Quốc chọn là Ngày Quốc tế Đa dạng Sinh học, để nhắc chúng ta về sự sống đa dạng và phong phú đang tồn tại quanh mình – và cũng để cảnh báo về những gì đang dần mất đi.

Năm nay, chủ đề được chọn là:

“Sống hài hòa với thiên nhiên và phát triển bền vững” (Harmony with nature and sustainable development) – một thông điệp mạnh mẽ và cấp thiết.

- Vì sao chúng ta cần thiên nhiên?

Dù công nghệ có phát triển đến đâu, chúng ta vẫn hoàn toàn phụ thuộc vào các hệ sinh thái khỏe mạnh và đa dạng để có nước uống, lương thực, thuốc men, quần áo, nhiên liệu và chỗ ở.

+ Cá cung cấp 20% lượng protein động vật cho gần 3 tỷ người.

+ Hơn 80% khẩu phần ăn của con người đến từ thực vật.

+ Khoảng 80% người dân vùng nông thôn tại các nước đang phát triển dùng thuốc từ cây cỏ để chữa bệnh.

Đa dạng sinh học chính là nền tảng cho sự sống – và cũng là chiếc “khiên” tự nhiên giúp ta chống lại dịch bệnh, kể cả các đại dịch như COVID-19.

- Khi đa dạng sinh học suy giảm, con người cũng gặp nguy

Sự mất mát đa dạng sinh học đang diễn ra ở quy mô lớn, do chính các hoạt động của con người. Khi chúng ta làm tổn thương thiên nhiên – phá rừng, ô nhiễm đất nước, săn bắt quá mức – chúng ta cũng tự làm tổn thương chính mình.

Một thế giới không còn cá voi xanh, không còn rừng ngập mặn hay san hô sống, không chỉ là mất mát về sinh học – mà là một xã hội thiếu bền vững, dễ tổn thương và mất khả năng phục hồi. 

- Chúng ta đã có một "Kế hoạch":

Khung Đa dạng Sinh học Toàn cầu Kunming – Montreal (2022)

Vào cuối năm 2022, hơn 190 quốc gia đã cùng nhau thông qua Khung toàn cầu vì đa dạng sinh học, với mục tiêu đến năm 2030:

+ Khôi phục 20% các hệ sinh thái bị suy thoái

+ Giảm 50% sự xâm nhập của các loài ngoại lai xâm hại

+ Hỗ trợ các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs)

Còn 5 năm nữa để thực hiện các mục tiêu 2030. Chúng ta không còn nhiều thời gian để chần chừ.

- Vậy ta có thể làm gì?

"Hòa hợp với thiên nhiên" không phải điều gì quá cao siêu. Đó có thể là:

+ Trồng một cây xanh – và để nó lớn lên

+ Không xả rác nơi rừng, suối, bãi biển

+ Không mua bán, nuôi giữ động vật hoang dã

+ Lên tiếng cho thiên nhiên – ở trường học, công sở, cộng đồng

+ Và hơn hết, đòi hỏi sự thay đổi trong chính sách, trong cách quy hoạch và phát triển, để thiên nhiên không bị đánh đổi lấy tăng trưởng ngắn hạn.

* Đa dạng sinh học không chỉ là câu chuyện của rừng sâu hay biển xa. Đó là tương lai của chính chúng ta.